Rais Samia Afungua Bunge la 13, Atoa Wito wa Maridhiano ya Kitaifa
Rais Samia Suluhu Hassan amelifungua rasmi Bunge la 13 jijini Dodoma, akitoa wito muhimu wa maridhiano ya kitaifa baada ya matukio ya Oktoba 29, 2025.
Katika hotuba yake, Rais aliashiria umuhimu wa Watanzania kukaa kwa amani, wananchi kuweka hasira kando, na serikali kutekeleza dhamira iliyotajwa kwenye ibara ya 8(1)(a), (b) na (c) ya Katiba.
Wito wa Mazungumzo ya Maridhiano
Rais Samia alisisitiza umuhimu wa kuharakisha mazungumzo ya maridhiano kwa kutambua kuwa kizazi cha sasa ni tata sana, na kuhitaji pande zote kujinyenyekeza kwa maslahi ya taifa.
Matukio ya Oktoba 29, 2025 yalionyesha kuwa adui mkubwa si wa kisiasa pekee, bali wananchi wengi walikuwa wamesimama kinyume na baadhi ya sera za serikali.
Suala la Uhai na Usalama
Takwimu rasmi zinasubiri kutolewa kuhusu idadi halisi ya waliouawa katika matukio hayo, huku Rais akitoa pole kwa familia zilizopoteza wapendwa wao na kuwaombea majeruhi wapone haraka.
Ibara ya 14 ya Katiba ya Tanzania ya 1977 inalinda haki ya uhai, na serikali imehakikisha kuwajibika kwa yaliyotokea.
Tume ya Uchunguzi
Rais ameahidi kuunda Tume ya Uchunguzi kupitia kifungu cha 3(1) cha Sheria ya Tume ya Uchunguzi, Sura ya 32, ili kuchunguza kiini cha tatizo na kuwajibisha wahusika.
"Kama Taifa tunaendelea kujifunza na kujirekebisha. Tuendelee kujifunza, tujirekebishe na kukubaliana jinsi ya kuiendesha nchi yetu kidemokrasia kwa kuzingatia mila na desturi zetu," alisema Rais.
Sheria ya Maandamano ya Amani
Ibara ya 20(1) ya Katiba ya Jamhuri ya Muungano wa Tanzania ya 1977 inatoa haki ya kukutana kwa amani, lakini Sheria ya Vyama vya Siasa ya 2019 inahitaji waandaaji kutoa taarifa kwa Jeshi la Polisi saa 48 kabla ya maandamano.
Matukio ya Oktoba 29 yalishindwa kukidhi vigezo vya kisheria vya maandamano ya amani, kwani hakukuwa na taarifa rasmi kwa Polisi wala kibali cha kufanya maandamano.
Mahitaji ya Vijana
Vijana wametoa mahitaji kadhaa yanayohitaji kushughulikiwa katika maridhiano:
- Kuandikwa kwa Katiba mpya inayobeba maoni ya wananchi
- Uundaji wa Tume Huru ya Uchaguzi
- Kukomeshwa kwa utekaji na mauaji yasiyofuata sheria
- Ufumbuaji na marekebisho ya Jeshi la Polisi
- Kukomeshwa kwa ukamataji holela
- Uwepo wa taasisi imara na huru kama Mahakama na Bunge
- Fidia kwa walioathirika
Kanuni za Maridhiano
Maridhiano ya kweli yanahitaji kufuata kanuni muhimu zikiwemo:
- Kukiri makosa yaliyotendeka
- Kuheshimu utu wa washiriki wote
- Kuwajibika na kuomba radhi
- Majadiliano shirikishi yakisimamia na msuluhishi huru
- Utawala wa sheria na kuwajibisha wahusika
- Mabadiliko ya kitaasisi (reforms)
- Kugawa upya rasilimali na kutoa fidia
- Uwazi na ufuatiliaji wa maendeleo
Wito wa Umoja wa Kitaifa
Rais Samia alisisitiza umuhimu wa pande zote kujishushu na kukubali kupoteza asilimia 10-40 ya msimamo wao ili kufikia suluhisho endelevu.
Alisema "never and never again" kwa matukio ya Oktoba 29 na siku tano zilizofuata, huku akisisitiza umuhimu wa kuhakikisha jambo kama hilo halijirudii tena.
Maridhiano yanahitaji ustahimilivu, uwazi, na kuaminiana kati ya pande zote ili kufikia matokeo endelevu yanayojenga taifa imara na wenye amani.
